تأثیر شاخص های فرم زمین بر تنوع گونه ای گیاهان چوبی در بوم سازگان های جنگلی زاگرس میانی (مطالعه موردی: استان ایلام)

Authors
abstract

در این مقاله مهم ترین شاخص های تنوع و غنای گونه های چوبی به صورت کلان در سطح جنگل های زاگرس استان ایلام در ارتباط با سه عامل توپوگرافی شامل شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا، مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه برداری در 4 منطقه مختلف با دامنه ارتفاعی 2400-800 متر از سطح دریا انجام شد. مشخصه های بوم شناختی منطقه مطالعاتی با 330 قطعه نمونه دایره ای شکل 500 مترمربعی در یک شبکه منظم تصادفی با فاصله ارتفاعی 100 متر، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش در مجموع نشان داد، از نظر آماری، به استثنای میانگین شاخص منهینیک در طبقات شیب زمین، اختلاف سایر شاخص های تنوع و غنای گونه ای نسبت به عوامل توپوگرافی معنی دار بودند. در این راستا، اختلاف میانگین شاخص تنوع سیمپسون در طبقات مختلف ارتفاع از سطح دریا در سطح 95 درصد و اختلاف میانگین طبقات سایر عوامل مورد بررسی، در سطح 99 درصد معنی دار است. همچنین، بررسی های به عمل آمده نشان داد که به استثنای شاخص تنوع سیمپسون که منحصراً در آن، اختلاف طبقه اول ارتفاع از سطح دریا (1300-800 متر) نسبت به طبقه سوم (بیش از 1800 متر) معنی دار است، در خصوص سایر شاخص های مورد بررسی، علاوه بر طبقات ارتفاعی اول و سوم، اختلاف طبقه دوم (1800-1300 متر) نیز نسبت به طبقه سوم معنی دار است. به عبارت دیگر، مقادیر شاخص های تنوع و غنای گونه ای در طبقات ارتفاعی مرتفع تر بیش تر بوده است. علاوه بر این، میانگین تمام شاخص های مورد مطالعه در جبهه های شمالی از جبهه های جنوبی و از مناطق بدون جهت، بیش تر است. در خصوص فاکتور شیب نیز شاخص های تنوع شانون- ونیر و سیمپسون در طبقه شیب اول (10-0 درصد) نسبت به سوم (60-30 درصد) و چهارم (بیش تر از 60 درصد) و طبقه شیب دوم (30-10 درصد) نسبت به چهارم، از نظر آماری معنی دار بودند. همچنین میانگین شاخص های غنای گونه ای در اراضی کم شیب (10-0 درصد)، نسبت به مناطق با شیب بیش از 30 درصد (طبقات سوم و چهارم)، افزایش معنی داری نشان داد، به طوری که تنوع گونه ای به طور نسبی در مناطق کم شیب از مناطق پرشیب بیش تر بوده و در خصوص شاخص های غنای گونه ای عکس این حالت مشاهده شد. دلیل این وضعیت آن است که در نتیجه کاهش نسبی تاج پوشش گونه های چوبی در مناطق کم شیب، مقادیر شاخص های تنوع گونه ای کاهش یافته و با توجه به افزایش نسبی درصد حضور گونه های چوبی (با تاج پوشش کم) در مناطق کم شیب، شاخص های غنای گونه ای تا حدودی افزایش یافته است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تأثیر شاخص‌های فرم زمین بر تنوع گونه‌ای گیاهان چوبی در بوم‌سازگان‌های جنگلی زاگرس میانی (مطالعه موردی: استان ایلام)

در این مقاله مهم‌ترین شاخص‌های تنوع و غنای گونه‌های چوبی به‌صورت کلان در سطح جنگل‌های زاگرس استان ایلام در ارتباط با سه عامل توپوگرافی شامل شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا، مورد مطالعه قرار گرفته است. نمونه‌برداری در 4 منطقه مختلف با دامنه ارتفاعی 2400-800 متر از‌ سطح‌ دریا انجام شد. مشخصه‌های بوم‌شناختی منطقه مطالعاتی با 330 قطعه نمونه دایره‌ای‌شکل 500 مترمربعی در یک شبکه منظم تصادفی با فاصله ار...

full text

مزایا و معایب روش های اندازه گیری شاخص سطح برگ در بوم سازگان های جنگلی

سابقه و هدف: شاخص‌سطح‌برگ معادل سطح رویی برگ است که نشان‌دهنده سطح فتوسنتزکننده برگ است. تخمین سریع و قابل‌اعتماد شاخص‌سطح‌برگ برای مطالعات بوم‌شناختی موردنیاز است زیرا شاخص‌سطح‌برگ اغلب یک پارامتر مهم در مدل‌هایی است که واکنش رستنی‌ها و به‌خصوص درختان را به تغییرات محیطی در مقیاس جهانی و محلی نشان می‌دهد. روش‌های متعددی برای تعیین شاخص سطح برگ وجود دارد حال‌آنکه در ایران از روش‌های معدودی استف...

full text

اثر قرق بر پوشش و زادآوری طبیعی گونه¬های درختی و درختچه¬ای در جنگل¬های زاگرس (مطالعه موردی: جنگل¬های شهرستان ایوان در استان ایلام)

تحقیق حاضر به‌منظور بررسی اثر قرق بر تراکم زادآوری طبیعی گونه‌های درختی و درختچه‌ای و برخی ویژگی‌های پوششی رویشگاه از جمله درصد تاج‌پوشش درختی، عمق لاشبرگ، درصد لاشبرگ و پوشش سنگی و نیز بررسی رابطة آنها با همدیگر در منطقة زاگرس انجام گرفته است. به این منظور، منطقة حفاظت شدة تنگة کوشک در شهرستان ایوان به مساحت 100 هکتار و در مجاورت آن و با شرایط فیزیوگرافی مشابه، بخشی از کوه بایه انتخاب شد. در ه...

full text

پراکنش مکانی گونه های چوبی در جنگل های زاگرس شمالی (پژوهش موردی: جنگل های هواره خول)

با توجه به اهمیت جنگل­های زاگرس شمالی از نظر اقتصادی- اجتماعی، حفاظتی و احیایی و با توجه به اینکه تاکنون بیشتر تحقیقات صورت گرفته در رابطه با الگوی پراکنش مکانی در جنگل­های غرب کشور بیشتر در جنگل­ های شاخه زاد همسال (روی درخت) بوده است، الگوی پراکنش مکانی گونه ­های درختی در جنگل­ های هواره­ خول شهرستان بانه که به‌ صورت ترکیبی از جنگل­ شاخه زاد ناهمسال (روی زمین) و شاخه زاد همسال (روی درخت) ادار...

full text

تأثیر آشفتگی بر تنوع گیاهی و گونه های مهاجم در بلوطستان های غرب ایران (مطالعه موردی: جنگل دالاب ایلام)

چکیده ترکیب و تنوع گونه­ای جوامع گیاهی در طول زمان با تغییر شرایط محیطی، واکنش عوامل زنده و افزایش گونه‌های مهاجم در اثر آشفتگی­های انسانی یا طبیعی، تغییر می­کند. بنابراین اندازه­گیری تنوع گونه­ای می­تواند در تجزیه و تحلیل آشفتگی و مدیریت اکوسیستم­ها مفید باشد. توده­های بلوط موجود در پارک دالاب که در 25 کیلومتری شمال‌غرب شهرستان ایلام واقع شده‌اند، با دارا بودن رژیم­های مختلف آشفتگی، برای بررسی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل

جلد ۱۹، شماره ۴، صفحات ۷۷-۹۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023